Dom Polski w Olsztynie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | [[Image: | + | [[Image: dom_polski_olsztyn_4.jpg|thumb|right|280px|Odbudowany budynek - współcześnie.<br>Źródło: S. Achremczyk, ''Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie 1961-2005'', Olsztyn 2007, s. 26.]] |
| − | + | ||
| − | |||
Budynek wzniesiony w [[ewim:Olsztyn |Olsztynie]] na początku XX wieku. | Budynek wzniesiony w [[ewim:Olsztyn |Olsztynie]] na początku XX wieku. | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
==Lokalizacja== | ==Lokalizacja== | ||
| Linia 18: | Linia 14: | ||
==Ciekawostki== | ==Ciekawostki== | ||
*W połowie lat 70-tych zdecydowano o przeprowadzeniu w budynku remontu. Ku zdziwieniu dotychczasowych użytkowników obiektu, zamiast remontować zaczęto wyburzać. Ówczesne władze miasta na nowym placu chciały postawić zupełnie inny, nowoczesny gmach. Wobec protestów pracowników [[Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie |Ośrodka Badań Naukowych]] i zaalarmowanej opinii publicznej podjęto decyzję o odbudowie Domu Polskiego w dotychczasowym kształcie. | *W połowie lat 70-tych zdecydowano o przeprowadzeniu w budynku remontu. Ku zdziwieniu dotychczasowych użytkowników obiektu, zamiast remontować zaczęto wyburzać. Ówczesne władze miasta na nowym placu chciały postawić zupełnie inny, nowoczesny gmach. Wobec protestów pracowników [[Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie |Ośrodka Badań Naukowych]] i zaalarmowanej opinii publicznej podjęto decyzję o odbudowie Domu Polskiego w dotychczasowym kształcie. | ||
| + | |||
| + | ==Galeria zdjęć== | ||
| + | <gallery widths=200px heights=200px perrow=5> | ||
| + | File: dom_polski_olsztyn_1.jpg|Dom Polski w 1920 roku.<br>Źródło: A. Wakar, ''Olsztyn – dzieje miasta'', Olsztyn 1997, s. 191. | ||
| + | File: dom_polski_olsztyn_2.jpg|Hotel „Reichshof”.<br>Źródło: S. Achremczyk, ''Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie 1961-2005'', Olsztyn 2007, s. 25. | ||
| + | File: dom_polski_olsztyn_5.jpg|Sala restauracyjna w hotelu „Concordia”.<br>Źródło: S. Achremczyk, ''Olsztyn - dzieje miasta'', Wrocław 2004, s. 141. | ||
| + | File: dom_polski_olsztyn_3.jpg|Rozbiórka budynku w 1977 roku.<br>Źródło: S. Achremczyk, ''Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie 1961-2005'', Olsztyn 2007, s. 26. | ||
| + | File:Tabl dom polski.jpg|Tablice pamiątkowe umieszczone na budynku Domu Polskiego w Olsztynie od strony ul. Jerzego Lanca.<br>Źródło: Archiwum [[Andrzej Cieślak|Andrzeja Cieślaka]] | ||
| + | </gallery> | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
Wersja z 09:24, 19 lut 2015
Budynek wzniesiony w Olsztynie na początku XX wieku.
Spis treści
[ukryj]Lokalizacja
Gmach wybudowano przy ówczesnej ulicy Dworcowej (niem. Bahnhofstraβe, obecnie ulica Partyzantów pod numerem 87).
Historia
Budynek został wzniesiony na początku XX wieku przez mistrza ciesielskiego z Olsztyna Augusta Hosmanna. Pierwszym jego właścicielem był Otton Holzky, który otworzył tu hotel o nazwie „Reichshof”. Kolejny właściciel, Gustav Preuss w 1912 r. zmienił nazwę hotelu na „Centralhotel”. Przed II wojną światową hotel zmieniał nazwy jeszcze dwukrotnie. Najpierw przemianowano go na „International”, a następnie na „Concordia”. W 1919 r. budynek został sprzedany polskim organizacjom głównie na cele organizacyjne związane z plebiscytem. W części jego pomieszczeń urządzono wówczas biura Mazurskiego Komitetu Plebiscytowego (1919-1920). Po przegranym plebiscycie do 1939 r. mieściły się tam polskie instytucje działające na Warmii, m.in. szkoła, biblioteka i czytelnia, ale także Związek Polaków w Niemczech i Hufiec Harcerski Rejonu Wschodniopruskiego. Od 1922 roku miał tutaj swoją siedzibę również polski Bank Ludowy, wspierający głównie polskie rolnictwo i rzemiosło. W tamtym okresie do budynku przylgnęła nazwa Dom Polski. Po II wojnie światowej, w 1968 roku budynek został przekazany na siedzibę Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego (OBN). W 1977 roku rozpoczęto remont budynku. Wyburzono wówczas dotychczasowe mury i postawiono w ich miejsce nowe. Budynek oddano do użytku w 1980 roku. W 1990 roku Dom Polski stał się własnością skarbu państwa, a w 1998 roku własnością OBN. Kolejny remont gmachu przeprowadzono latach 1997-1999.
Opis
Jest to budynek dwupiętrowy, narożny, składający się z dwóch długich skrzydeł połączonych ściętym narożnikiem. Fasada budynku wykorzystuje formy wywodzące się z architektury klasycznej. Okna parteru zwieńczone zostały półkolistymi łukami, na wyższych kondygnacjach zastosowano okna prostokątne z bogatymi gzymsami lub ozdobami w kształcie girland. Na pierwszym piętrze od strony ulicy Partyzantów okno w narożniku ujęte zostało w formie wykusza. Krawędzie dachu zdobi w narożniku rzeźba orła, a wzdłuż pozostałych krawędzi ozdobne wazony. Są dwa wejścia do budynku, jedno od ulicy Partyzantów, i drugie od podwórza – prowadzą do niego przejścia od strony ulicy Lanca i 1 Maja.
Ciekawostki
- W połowie lat 70-tych zdecydowano o przeprowadzeniu w budynku remontu. Ku zdziwieniu dotychczasowych użytkowników obiektu, zamiast remontować zaczęto wyburzać. Ówczesne władze miasta na nowym placu chciały postawić zupełnie inny, nowoczesny gmach. Wobec protestów pracowników Ośrodka Badań Naukowych i zaalarmowanej opinii publicznej podjęto decyzję o odbudowie Domu Polskiego w dotychczasowym kształcie.
Galeria zdjęć
Dom Polski w 1920 roku.
Źródło: A. Wakar, Olsztyn – dzieje miasta, Olsztyn 1997, s. 191.
Hotel „Reichshof”.
Źródło: S. Achremczyk, Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie 1961-2005, Olsztyn 2007, s. 25.
Sala restauracyjna w hotelu „Concordia”.
Źródło: S. Achremczyk, Olsztyn - dzieje miasta, Wrocław 2004, s. 141.
Rozbiórka budynku w 1977 roku.
Źródło: S. Achremczyk, Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie 1961-2005, Olsztyn 2007, s. 26.
Tablice pamiątkowe umieszczone na budynku Domu Polskiego w Olsztynie od strony ul. Jerzego Lanca.
Źródło: Archiwum Andrzeja Cieślaka
Bibliografia
- Achremczyk, Stanisław: Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie 1961-2005 / Stanisław Achremczyk. - Olsztyn : OBN, 2007.
- Piechocki, Stanisław: Dzieje olsztyńskich ulic / Stanisław Piechocki. – Olsztyn : Remix, 1998. – S. 200-201.
- Wakar, Andrzej: Olsztyn – dzieje miasta / Andrzej Wakar. - Olsztyn : Radio WA-MA, 1997. – S. 191.
Zobacz też
- Dom Polski, Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, materiał zamieszczony na stronie internetowej www.atrakcje.olsztyn.pl [dostęp 16.10.2013 r.]
- Olsztyn: Dom Polski, materiał zamieszczony na stronie internetowej www.polskaniezwykla.pl [dostęp 26.10.2013 r.]
