Kościół pw. św. Bartłomieja w Piotraszewie: Różnice pomiędzy wersjami

Z LEKSYKON KULTURY WARMII I MAZUR
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
m (dodanie zdjęcia z 2023 roku)
 
(Nie pokazano 8 wersji utworzonych przez 3 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
[[Image: kosciol_bartlomiej_piotraszewo_1.jpg|thumb|right|200px|Źródło: Fot. Mieczysław Wieliczko.<br>Źródło: ''Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej. T. 1'', red. B. Magdziarz, Olsztyn 1999, s. 232.]]
+
[[Image: PietroszewoKosciolBartlomieja2023.jpg |thumb|right|400px| Fot. Janusz Gerszberg]]
 
+
<nowiki>Tutaj wstaw niesformatowany tekst</nowiki>[[image:kosc piotraszewo.jpg|thumb|right|290px|Źródło: [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Piotraszewo_gm._Dobre_Miasto.JPG Wikimedia Commons]]]
[[Image: kosciol_bartlomiej_piotraszewo_2.jpg|thumb|right|200px| Fot. Mieczysław Wieliczko.<br>Źródło: ''Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej. T. 1'', red. B. Magdziarz, Olsztyn 1999, s. 232.]]
 
 
 
[[Image: kosciol_bartlomiej_piotraszewo_3.jpg|thumb|right|200px| Fot. Anton Ulbrich. Ołtarz główny. 1904/1909 rok.<br>Źródło: ''Prusy Wschodnie - dokumentacja historycznej prowincji'', Warszawa IS PAN, 2006, nr 057814.]]
 
 
 
 
Zabytek architektury sakralnej wzniesiony pod koniec XIV wieku.  
 
Zabytek architektury sakralnej wzniesiony pod koniec XIV wieku.  
  
 
==Lokalizacja==
 
==Lokalizacja==
Świątynię wybudowano na terenie wsi [[ewim:Piotraszewo |Piotraszewo]] (niem. Peterswalde). Wieś znajduje się w [[ewim:Powiat olsztyński| powiecie olsztyńskim]], w [[ewim:Gmina Dobre Miasto |gminie Dobre Miasto]].
+
Świątynię wybudowano na terenie wsi [[ewim:Piotraszewo |Piotraszewo]] (niem. Peterswalde). Wieś znajduje się w [[ewim:Powiat olsztyński| powiecie olsztyńskim]], w [[ewim:Dobre Miasto (gmina miejsko-wiejska) |gminie Dobre Miasto]].
  
 
==Historia==
 
==Historia==
Linia 14: Linia 10:
  
 
==Opis==
 
==Opis==
Jest to kościół gotycki, orientowany, murowany w dolnej części ścian z kamienia narzutowego, wyżej z użyciem cegły. Posiada układ salowy. W korpusie nawowym znajdują się okna zamknięte odcinkowo. Na ścianie południowej umieszczony został zegar słoneczny z datą 1772. W ścianie wschodniej znajduje się zamurowane okno ostrołukowe pomiędzy blendami w tym samym kształcie. Ściany budowli zwieńczono szczytami sterczynowo-schodkowymi z dekoracyjnymi blendami ostrołukowymi i poziomym gzymsem. Od północy znajduje się zakrystia, w której szczycie umieszczona jest barokowa rzeźba św. Rocha. Od południa zbudowana została neogotycka kruchta, a od zachodu wieża – w dolnej kondygnacji murowana (po roku 1622), w górnej drewniana, węższa i wydzielona zadaszeniem. Wieńczy ją izbicą z nowszym, dwuspadowym daszkiem, na którym umocowano chorągiewkę z herbem biskupa [[ewim:Krzysztof Andrzej Jan Szembek |Krzysztofa Andrzeja Szembeka]]. Wnętrze nawy przykryto pozornym (drewnianym) sklepieniem kolebkowym.  
+
Jest to kościół gotycki, orientowany, murowany w dolnej części ścian z kamienia narzutowego, wyżej z użyciem cegły. Posiada układ salowy. W korpusie nawowym znajdują się okna zamknięte odcinkowo. Na ścianie południowej umieszczony został zegar słoneczny z datą 1772. W ścianie wschodniej znajduje się zamurowane okno ostrołukowe pomiędzy blendami w tym samym kształcie. Ściany budowli zwieńczono szczytami sterczynowo-schodkowymi z dekoracyjnymi blendami ostrołukowymi i poziomym gzymsem. Od północy znajduje się zakrystia, w której szczycie umieszczona jest barokowa rzeźba św. Rocha. Od południa zbudowana została neogotycka kruchta, a od zachodu wieża – w dolnej kondygnacji murowana (po roku 1622), w górnej drewniana, węższa i wydzielona zadaszeniem. Wieńczy ją izbicą z nowszym, dwuspadowym daszkiem, na którym umocowano chorągiewkę z herbem biskupa [[ewim:Krzysztof Szembek |Krzysztofa Andrzeja Szembeka]]. Wnętrze nawy przykryto pozornym (drewnianym) sklepieniem kolebkowym.  
  
 
==Wyposażenie==
 
==Wyposażenie==
Linia 23: Linia 19:
 
*pacyfikał z 1641 roku,  
 
*pacyfikał z 1641 roku,  
 
*medalion w kształcie tarczy (ryngraf), jako tabliczka wotywna z 1629 roku.
 
*medalion w kształcie tarczy (ryngraf), jako tabliczka wotywna z 1629 roku.
 +
 +
==Zobacz też==
 +
*[[ewim:Parafia pw. św. Bartłomieja Apostoła w Piotraszewie|Parafia pw. św. Bartłomieja Apostoła w Piotraszewie]]
 +
*[[Marcin Kromer |Marcin Kromer]]
 +
*[[ewim:Krzysztof Szembek |Krzysztof Andrzej Szembek]]
 +
*[[ewim:Christian Bernard Schmidt |Christian Bernard Schmidt]]
 +
*[[ewim:Józef Korzeniowski |Józef Korzeniowski]]
 +
*[[ewim: Christian Beniamin Schultz |Christian Beniamin Schultz]]
 +
*[[ewim:Michał Ruhnau |Michał Ruhnau]]
 +
*[[ewim:Antoni Krieger |Antoni Krieger]]
  
 
==Bibliografia==
 
==Bibliografia==
Linia 28: Linia 34:
 
#Piskorska, Józefa: ''Złotnictwo sakralne na Warmii w okresie baroku. Cz. II, Ilustrowany katalog zachowanych dzieł'' / Józefa Piskorska. – Olsztyn : Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 2007. – S. 88-89.  
 
#Piskorska, Józefa: ''Złotnictwo sakralne na Warmii w okresie baroku. Cz. II, Ilustrowany katalog zachowanych dzieł'' / Józefa Piskorska. – Olsztyn : Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 2007. – S. 88-89.  
  
[[Category:Obiekty architektury]]
+
 
[[Category:Historia kultury]]
+
[[Category:Kościoły i kaplice]]
 
[[Category:Powiat olsztyński]]
 
[[Category:Powiat olsztyński]]
 +
[[Category:Dobre Miasto (gmina miejsko-wiejska)]]
 
[[Category:1301-1400]]
 
[[Category:1301-1400]]

Aktualna wersja na dzień 19:20, 18 paź 2023

Fot. Janusz Gerszberg
Tutaj wstaw niesformatowany tekst

Zabytek architektury sakralnej wzniesiony pod koniec XIV wieku.

Lokalizacja

Świątynię wybudowano na terenie wsi Piotraszewo (niem. Peterswalde). Wieś znajduje się w powiecie olsztyńskim, w gminie Dobre Miasto.

Historia

Świątynia została uposażona w przywileju lokacyjnym wsi w 1335 roku. Kościół zbudowano w latach 1360-1370 (informacje na temat pierwszego proboszcza w tej miejscowości pochodzą z 1363 roku). Jego powtórnej konsekracji dokonał w 1580 roku biskup warmiński Marcin Kromer. Budowlę odnawiano w latach 1738-1742 (w 1839 roku wzniesiono obecną wieżę) i 1886-1887.

Opis

Jest to kościół gotycki, orientowany, murowany w dolnej części ścian z kamienia narzutowego, wyżej z użyciem cegły. Posiada układ salowy. W korpusie nawowym znajdują się okna zamknięte odcinkowo. Na ścianie południowej umieszczony został zegar słoneczny z datą 1772. W ścianie wschodniej znajduje się zamurowane okno ostrołukowe pomiędzy blendami w tym samym kształcie. Ściany budowli zwieńczono szczytami sterczynowo-schodkowymi z dekoracyjnymi blendami ostrołukowymi i poziomym gzymsem. Od północy znajduje się zakrystia, w której szczycie umieszczona jest barokowa rzeźba św. Rocha. Od południa zbudowana została neogotycka kruchta, a od zachodu wieża – w dolnej kondygnacji murowana (po roku 1622), w górnej drewniana, węższa i wydzielona zadaszeniem. Wieńczy ją izbicą z nowszym, dwuspadowym daszkiem, na którym umocowano chorągiewkę z herbem biskupa Krzysztofa Andrzeja Szembeka. Wnętrze nawy przykryto pozornym (drewnianym) sklepieniem kolebkowym.

Wyposażenie

W kościele znajduje się rokokowy ołtarz główny, wykonany w 1782 roku przez Christiana Bernarda Schmidta. Pośrodku umieszczono obraz św. Bartłomieja namalowany przez Józefa Korzeniowskiego w 1780 roku. Tabernakulum oraz balustradę odgradzającą ołtarz wykonał w 1798 roku Christian Beniamin Schultz z Lidzbarka Warmińskiego. Tego samego autora jest klasycystyczna ambona. Dwa niewielkie ołtarze boczne pochodzą z połowy XIX wieku. Chrzcielnica i kropielnica są granitowe i pochodzą prawdopodobnie jeszcze ze średniowiecza. Chór muzyczny powstał z wieku XVIII, natomiast organy w końcu XIX. Z XVIII wieku pochodzą również: ława kolatorska (stalle), późnobarokowy krucyfiks oraz lampa wieczna. Na wieży zawieszono gotycki dzwon, prawdopodobnie z XV wieku. W kościele znajdują się także cenne zabytki sztuki złotniczej, w tym m.in.:

  • monstrancja z 1637 roku,
  • kielich z 1646 roku, wykonany przez złotnika z Jezioran Michała Ruhnau’a,
  • kielich z 1748 roku oraz pacyfikał w kształcie krzyża, wykonane przez złotnika Antoniego Kriegera z Dobrego Miasta,
  • pacyfikał z 1641 roku,
  • medalion w kształcie tarczy (ryngraf), jako tabliczka wotywna z 1629 roku.

Zobacz też

Bibliografia

  1. Chrzanowski, Tadeusz: Przewodnik po zabytkowych kościołach północnej Warmii / Tadeusz Chrzanowski. - Olsztyn : Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 1978. - S. 131-132
  2. Piskorska, Józefa: Złotnictwo sakralne na Warmii w okresie baroku. Cz. II, Ilustrowany katalog zachowanych dzieł / Józefa Piskorska. – Olsztyn : Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 2007. – S. 88-89.