Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Paluzach: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Linia 8: | Linia 8: | ||
==Lokalizacja== | ==Lokalizacja== | ||
− | Kościół został wybudowany na terenie wsi [[ewim:Paluzy |Paluzy]] (niem. Plausen). Wieś położona jest w [[ewim:Powiat bartoszycki| powiecie bartoszyckim]], w [[ewim: | + | Kościół został wybudowany na terenie wsi [[ewim:Paluzy |Paluzy]] (niem. Plausen). Wieś położona jest w [[ewim:Powiat bartoszycki| powiecie bartoszyckim]], w [[ewim:Bisztynek (gmina miejsko-wiejska) |gminie Bisztynek]]. |
==Historia== | ==Historia== | ||
Linia 20: | Linia 20: | ||
*trzy barokowe kielichy, w tym dwa wykonane przez złotnika z [[ewim:Lidzbark Warmiński |Lidzbarka Warmińskiego]], [[ewim:Jan Bartolomowicz |Jana Bartolomowicza]] (jeden kielich datowany na 1709 rok), | *trzy barokowe kielichy, w tym dwa wykonane przez złotnika z [[ewim:Lidzbark Warmiński |Lidzbarka Warmińskiego]], [[ewim:Jan Bartolomowicz |Jana Bartolomowicza]] (jeden kielich datowany na 1709 rok), | ||
*pacyfikał barokowy w formie słońca. | *pacyfikał barokowy w formie słońca. | ||
+ | |||
+ | ==Zobacz też== | ||
+ | *[[ewim: Henryk Vogelsang |Henryk Vogelsang]] | ||
+ | *[[ewim:Andrzej Thiel|Andrzej Thiel]] | ||
+ | *[[ewim:Jan Bartolomowicz |Jana Bartolomowicza]] | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
Linia 27: | Linia 32: | ||
#Skurzyński, Piotr: ''Warmia i polskie Dolne Prusy: przewodnik turystyczny'' / Piotr Skurzyński. - Gdynia : Wydawnictwo Region, 2012. – S. 171. | #Skurzyński, Piotr: ''Warmia i polskie Dolne Prusy: przewodnik turystyczny'' / Piotr Skurzyński. - Gdynia : Wydawnictwo Region, 2012. – S. 171. | ||
− | == | + | ==Linki== |
#Andrzej Grabowski, ''Paluzy: Wieś na granicy Warmii'', materiał zamieszczony na stronie internetowej [http://mojemazury.pl/65930,Paluzy-Wies-na-granicy-Warmii.html#axzz2mxI7Hjj0 www.mojemazury.pl] [dostęp 09.12.2013 r.] | #Andrzej Grabowski, ''Paluzy: Wieś na granicy Warmii'', materiał zamieszczony na stronie internetowej [http://mojemazury.pl/65930,Paluzy-Wies-na-granicy-Warmii.html#axzz2mxI7Hjj0 www.mojemazury.pl] [dostęp 09.12.2013 r.] | ||
[[Category:Obiekty architektury]] | [[Category:Obiekty architektury]] | ||
+ | [[Category:Kościoły i kaplice]] | ||
[[Category:Historia kultury]] | [[Category:Historia kultury]] | ||
− | [[Category:Powiat bartoszycki]] | + | [[Category:Powiat bartoszycki]] |
+ | [[Category:Bisztynek (gmina miejsko-wiejska)]] | ||
[[Category:1301-1400]] | [[Category:1301-1400]] |
Wersja z 08:08, 17 lip 2014
Zabytek architektury sakralnej wzniesiony w drugiej połowie XIV wieku.
Lokalizacja
Kościół został wybudowany na terenie wsi Paluzy (niem. Plausen). Wieś położona jest w powiecie bartoszyckim, w gminie Bisztynek.
Historia
Świątynia w tej miejscowości istniała już w 1351 roku. Jej konsekracji dokonał biskup Henryk Vogelsang w dniu 20 czerwca 1409 roku, ku czci św. Krzyża, Matki Boskiej, św. Katarzyny i Wszystkich Świętych. W 1890 roku kościół został rozbudowany. Wydłużono wówczas jego nawę i dobudowano prezbiterium z zakrystiami. Niestety zniszczono też trop z polichromią z 1693 roku. Ponownej konsekracji świątyni dokonał biskup Andrzej Thiel w 1896 roku, ku czci Matki Boskiej i św. Walentego.
Opis
Jest to kościół orientowany, salowy, wzniesiony na rzucie prostokąta w stylu późnogotyckim, murowany z cegły na podmurówce z kamienia polnego. Od strony północnej znajduje się zakrystia, obecnie zamieniona na kaplicę chrzcielną, od południa – kruchta, a od zachodu – smukła, kwadratowa, trzykondygnacyjna wieża. Jej poszczególne piętra udekorowane zostały ostrołukowymi blendami, które oddzielają i wieńczą wgłębione tynkowane fryzy. Nad portalem kruchty wieżowej znajduje się okrągła ślepa luneta. Całość zwieńczono dachem siodłowym i szczytami uskokowo-sterczynowymi z ostrołukowymi blendami. W ścianach korpusu nawowego okna i wejścia mają proste, ostrołukowe formy. Ścianę południową oraz boki portalu kruchty zdobią dwie blendy w tym samym kształcie oraz wgłębiony, tynkowany fryz podokapowy. Ściana zachodnia korpusu, kruchta i zakrystia zwieńczone zostały szczytami uskokowo-sterczynowymi z blendami i fryzami tynkowanymi. Nawa i kruchta przykryte zostały stropem drewnianym, w dawnej zakrystii znajduje się sklepienie krzyżowo-żebrowe, pokryte polichromią barokową. W kruchcie znajduje się polichromia zapewne z 1693 roku.
Wyposażenie
Wystrój i wyposażenie kościoła jest nowe i utrzymane głównie w stylu neogotyckim. Zabytkowy jest barokowy chór muzyczny z malowanymi scenami ze Starego Testamentu z XVII wieku, a także osiem obrazów Apostołów z końca XVII wieku i rzeźby z pierwszej połowy wieku XVIII, przedstawiające świętych: Apostoła, biskupa, kapłana, diakona i dwu zakonników. Z tego samego okresu pochodzą dwa konfesjonały, a także cenne zabytki sztuki złotniczej, w tym m.in.:
- trzy barokowe kielichy, w tym dwa wykonane przez złotnika z Lidzbarka Warmińskiego, Jana Bartolomowicza (jeden kielich datowany na 1709 rok),
- pacyfikał barokowy w formie słońca.
Zobacz też
Bibliografia
- Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej. Tom 1 / red. Bronisław Magdziarz. – Olsztyn : Kuria Metropolitalna Archidiecezji Warmińskiej, 1999. – S. 272.
- Piskorska, Józefa: Złotnictwo sakralne na Warmii w okresie baroku. Cz. II, Ilustrowany katalog zachowanych dzieł / Józefa Piskorska. – Olsztyn : Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 2007. – S. 85.
- Przewodnik po zabytkowych kościołach Południowej Warmii. – Olsztyn : Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 1973. – S. 69-71.
- Skurzyński, Piotr: Warmia i polskie Dolne Prusy: przewodnik turystyczny / Piotr Skurzyński. - Gdynia : Wydawnictwo Region, 2012. – S. 171.
Linki
- Andrzej Grabowski, Paluzy: Wieś na granicy Warmii, materiał zamieszczony na stronie internetowej www.mojemazury.pl [dostęp 09.12.2013 r.]