Pomnik poległych w I wojnie światowej w Morągu

Z LEKSYKON KULTURY WARMII I MAZUR
Skocz do: nawigacja, szukaj

Pomnik żołnierzy z Morąga, poległych w czasie I wojny światowej, istniejący w latach 1923-1970.

Lokalizacja

Przez pierwszą dekadę pomnik umiejscowiony był na morąskim rynku (obecnie Plac Jana Pawła II), po wschodniej stronie ratusza miejskiego. Po 1933 roku monument przeniesiono na tzw. Kminkową Górę (niem. Kümmelberg), na teren „kompleksu memorialnego”, obecnego Parku Miejskiego przy ul. Żeromskiego. Po I wojnie światowej istniało tam założenie memorialne, obejmujące cmentarz jeniecki oraz pomnik poległych w I wojnie światowej członków Bractwa Kurkowego (Gildii Strzeleckiej). Od 2009 roku szczątki pomnika znajdują się w Ośrodku Sportu i Rekreacji w Morągu.

Historia

Pomnik poświęcono około 150 poległym mieszkańców Morąga, żołnierzom, którzy polegli na frontach I wojny światowej. Jego autorem był profesor Stanislaus Cauer (1867-1943), ceniony wówczas rzeźbiarz, wykładowca Akademii Sztuk Pięknych w Królewcu. Do jego prac należą m.in. pomnik poległych w Zalewie oraz popiersie Paula von Hindenburga z 1914 roku, znajdujące się przed II wojną światową w morąskim ratuszu. Pomnik poległych w I wojnie światowej oficjalnie odsłonięto w 1926 roku. Istniał najdłużej ze wszystkich przedwojennych pomników Morąga. Został zniszczony na przełomie lat 1969/1970, prawdopodobnie podczas osuszania stawków i budowy ścieżki do stadionu. Po rozbiciu na części wrzucono go do pobliskiego zbiornika. Zachowała się jedynie górna płyta pomnika, którą przypadkowo odkryto w 2009 roku i zabezpieczono fragmentu orłów. Potłuczona płyta główna nadal nie została wydobyta.

Opis

Pomnik został wykonany z piaskowca. Mierzył około 3,5 m wysokości. Został zaprojektowany w stylu neoklasycznym i przedstawiony w formie sarkofagu, wyniesionego na trzech niskich kolumnach umieszczonych na podłużnej, masywnej podstawie. Nakryty był dwuspadowym kamiennym daszkiem. Ozdobiono go figurami orłów „trzymających straż”, trzema od frontu i trzema z tyłu pomnika. Na frontowej ścianie symbolicznego sarkofagu, widniał usytuowany centralnie Krzyż Żelazny (w formie krzyża celtyckiego) w wieńcu z dębowych liści, po bokach którego wykuto daty: z lewej 1914, zaś z prawej 1918, czyli wybuchu i końca pierwszej wojny światowej. Na frontowej ścianie podstawy umieszczono inskrypcję w języku niemieckim: Unsern Helden (Naszym Bohaterom). Z tyłu i po bokach pomnika wykuto w rzędach nazwiska 143 poległych żołnierzy.[1]

Przypisy

  1. ↑ Pełna lista nazwisk osób poległych opracowana przez A. Kozicz w: Sonia Solarz-Taciak, Piotr W. Waciak, Morąskie pomniki. Część I. Okres do 1945 roku, „Okolice Ostródy”, 2013, nr 5, s. 61.

Bibliografia

  1. Solarz-Taciak Sonia, Waciak Piotr W.: Morąskie pomniki. Część I. Okres do 1945 roku / Sonia Solarz-Taciak, Piotr W. Taciak // „Okolice Ostródy”. - 2013, nr 5, s. 60-62.
  2. Solarz-Taciak Sonia, Waciak Piotr W.: Odnaleziony monument. Morąski pomnik poległych w I wojnie światowej / Sonia Solarz-Taciak, Piotr W. Taciak // „Okolice Ostródy”. - 2010, nr 2, s. 103-108.

Zobacz też

Źródło: „http://leksykonkultury.ceik.eu/index.php?title=Pomnik_poległych_w_I_wojnie_światowej_w_Morągu&oldid=75887”